Μάρθα Καραλή: “Ο χορός δεν είναι μόνο βήματα, είναι τρόπος ζωής!”

• κείμενο: Μαρίνα Τσαματσούλη [m.tsamatso@gmail.com]

​Η Μάρθα Καραλή ξεκίνησε να χορεύει από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Ο χορός ήταν το μοναδικό που μπορούσε να ηρεμήσει την φοβερή ενέργεια που έκρυβε μέσα της. Στην αρχή η μαμά της την έγραψε σε παραδοσιακούς χορούς. Στην συνέχεια μπαλέτο και στο πέρασμα των ετών αφού ασχολήθηκε με όλα τα είδη χορού, αποφοίτησε από την Ανώτερη Σχολή Χορού Δέσποινας Γρηγοριάδου.

Το 2004 επιστρέφει στον τόπο της με το πτυχίο της καθηγήτριας κλασικού χορού κι αποφασίζει να ανοίξει τη δική της σχολή. Η αγάπη της για το μπαλέτο έκδηλη και διόλου τυχαίο το γεγονός πως είχε την τύχη από την ηλικία των 14 ετών να συναντήσει και να παρακολουθήσει μαθήματα κλασικού και σύγχρονου χορού με καταξιωμένους δασκάλους, ενώ δεν θα ξεχάσει ποτέ “πώς κρυφοκοίταζε τις πρόβες των χορευτών της Λυρικής σκηνής,” όπως θα μου εξομολογηθεί αργότερα.

Η Μάρθα είναι γνωστό στην πόλη μας πως είναι εξαιρετική επαγγελματίας. Για μένα είναι ένας γλυκός άνθρωπος και πολύ γενναιόδωρος. Την συνάντησα στην σχολή της, τις μέρες των εγγραφών. Φόρεσα τις γκέτες μου και σε ποζισιόν À la seconde άρχισα να«συνομιλώ» μαζί της στην αίθουσα μπαλέτου για το πώς μπήκε στη δική της ζωή ο χορός, πως αισθάνεται όταν διδάσκει, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει σε μια επαρχιακή πόλη αλλά και τι αναμνήσεις κουβαλά από την εποχή που μάθαινε χορό στην πρωτεύουσα.

¬Τι δεξιότητες αποκτά ένα παιδί μέσα από το μπαλέτο;

Πειθαρχία, σεβασμό, συνεργασία, υπομονή, επιμονή και ταπεινότητα. Αντίληψη του χρόνου και του χώρου.

¬Έχει το μπαλέτο φύλο;

Δεν έχει φύλο. Στην σχολή μας κάθε χρονιά υπάρχουν αγόρια και κορίτσια.  Εδώ και 17 χρόνια έχω βγάλει πολλούς χορευτές όπως ο Παύλος Μαράτος που έχει τελειώσει την επαγγελματική σχολή χορού της Λυρικής Σκηνής​. Ακόμη οι μαθήτριες μου Μαργαρίτα Σταυροπούλου [επαγγελματική σχολή χορού Καφαντάρη -Θεσσαλονίκη], Νεκταρία Καποδίστρια [επαγγελματική σχολή χορού Ραλλού Μάνου -Αθήνα], Κατερίνα Καραγεωργοπούλου και Νάνσυ Κατσαρού [επαγγελματική σχολή Μαρίς Χατζημιχάλη -Αθήνα], Δήμητρα Παπαευθυμίου, Βίκυ Μανίκα, Άννα Μαρία Τραντά, Μαρία Χουλιάρα [επαγγελματική σχολή Χοροχρόνος -Αθήνα] και Γεωργιάννα Λόη [επαγγελματική σχολή χορού Ωδείου Αθηνών] που ακολούθησαν το όνειρό τους και απέκτησαν πτυχίο καθηγήτριας χορού.

¬Μέχρι ποια ηλικία μπορεί να ασχοληθεί κάποιος; Ποιος είναι ο μικρότερος και ο μεγαλύτερος μαθητής σου;

​Δεν υπάρχει όριο στην ηλικία. Κάποιος ξεκινά γιατί θέλει να γίνει χορευτής ή δάσκαλος χορού. Αυτό θυμίζει τον εαυτό μου. Κάποιος άλλος γιατί αγαπάει​ τον χορό και τον βρίσκει μια ευχάριστη και δημιουργική απασχόληση. Στην σχολή μου έχω μαθητές από 3,5 μέχρι και 75 ετών και αυτό από μόνο του αποδεικνύει πως όσοι αγαπούν τον χορό, έχουν το δικαίωμα να χορέψουν. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους και μέχρι εκεί που αυτός θέλει να φτάσει.

¬Γιατί να κάνει το παιδί μου χορό;

​Γιατί ο χορός του μαθαίνει να χαίρεται. Ενθαρρύνει την δημιουργικότητά του, απελευθ​ευρώνει​ τη φαντασία του και του δίνει αυτοεκτίμηση. Δεν είναι μόνο ότι αποκτά ένα καλλίγραμμο και δυνατό σώμα όσο, το ότι εξοικειώνεται με την εικόνα του κοιτάζοντας τον εαυτό του στον καθρέφτη. Του μαθαίνει να θέτει στόχους και να προσπαθεί να τους υλοποιήσει. Του μαθαίνει να μην τα παρατάει. Να μην συγκρίνεται με άλλους, παρά να κερδίζει ή να χάνει ανάλογα με την αξία του. Γιατί με το χορό μαθαίνει περισσότερο να συνεργάζεται, να ​έχει ​αυτοπειθαρχ​ί​α και να σέβεται ταυτόχρονα τον χώρο του άλλου. Γιατί, ο χορός δεν είναι μόνο βήματα, αλλά τρόπος ζωής.

«Με το χορό μιλούν τα σώματά μας για πράγματα και σκέψεις που καμιά φορά η γλώσσα αδυνατεί να εκφράσει με λέξεις. Χορεύουμε για να χαρούμε, για να μάθουμε εμάς. Γιατί ο χορός δεν είναι βήματα. Είναι ζωή. Είναι τρόπος ζωής!»

¬Είναι δύσκολο να διατηρείς σχολή χορού σε μια επαρχιακή πόλη και πόσο σε επηρέασε η περίοδος της καραντίνας;

Δεν είναι δύσκολο εφόσον έχεις τη διάθεση να εξελίσσεσαι. Αν δεν μένεις στάσιμος. Τότε τα καταφέρνεις και το εκτιμούν. Βέβαια μου πήρε κόπο και χρόνο να αποδείξω πως μια σχολή χορού είναι πολλά πράγματα και όχι μόνο “μια σχολή χορού με αίθουσα και πουέντ”. Προσπαθώ να δημιουργώ συνθήκες ώστε οι μαθητές μου να γνωρίσουν τον κόσμο του μπαλέτου από μέσα. Για το λόγο αυτό συνεργάζομαι με καταξιωμένους χορευτές οι οποίο έρχονται και διδάσκουν στο χώρο μας ή εμείς επισκεπτόμαστε το δικό τους. Συχνά παρακολουθούμε παραστάσεις στην Λυρική Σκηνή ή συναντιόμαστε με άλλες σχολές των Αθηνών για να δούμε τον τρόπο που αντιλαμβάνονται το μπαλέτο και τον σύγχρονο χορό. 

Όμως, η περίοδος της καραντίνας με επηρέασε αρνητικά και φρέναρε πολλά από τα σχέδια που είχα κάνει. Όπως όλοι αναγκάστηκα κι εγώ, να κλείσω για ένα μεγάλο διάστημα. Βρέθηκα μπροστά σε αντικειμενικές δυσκολίες οικονομικές και μη. Μου έλειψε η επαφή με τους μαθητές, με τους συνεργάτες μου. Ευτυχώς που όλα επιστρέφουν σε μια κανονική ροή, πια. Επιπλέον νιώθω πολύ τυχερή που έχω κοντά μου πολύτιμους συνεργάτες. Χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσα μέσα σε αυτά τα χρόνια να κάνω πραγματικότητα κάθε καινούργια ιδέα.

¬Τι είναι αυτό που αγαπάς πιο πολύ στη δουλειά σου;

Μου αρέσει που διδάσκω γιατί πιστεύω ότι αυτά που μου δόθηκαν από τους δασκάλους είναι δανεικά. Και έτσι αισθάνομαι έντονα την ανάγκη να τα δώσω κι εγώ με τη σειρά μου. Αγαπώ πολύ την διδασκαλία και η φιλοσοφία της σχολής μας είναι, η μετάδοση της αγάπης μας για την τέχνη του χορού και για την τέχνη γενικότερα.

¬Οι παραστάσεις που οργανώνεις σε κάθε κλείσιμο της χρονιάς γίνονται πάντα θέμα συζήτησης στην μικρή μας πόλη. Γιατί δίνεις τόση σημασία σε αυτές;

Γιατί έτσι μαθαίνουν την ιστορία του μπαλέτου. Μαθαίνουν να συνεργάζονται. Να έχουν έναν στόχο. Επιπλέον δεν θα ξεχάσω κάποιες παραστάσεις όπως η “Κακοφυλαγμένη κόρη” που πραγματικά συγκίνησε το κοινό. Πράγμα μαγικό για όλους μας. Οι παραστάσεις που οργανώνουμε έχουν αξία και θα συνεχίσουμε κάθε χρόνο να σας εκπλήσσουμε με ακόμη πιο πρωτοποριακές.

φωτό: ©Charles Pappas¬¬

¬Στη σχολή σου σκέφτεσαι κάποια στιγμή να δώσεις βήμα στο χορό σε όλους, δηλαδή ακόμη και σε άτομα με κινητικές δυσκολίες;

Φυσικά και διδάσκω σε άτομα με κινητικές δυσκολίες. Χαίρομαι μαζί τους. Η δύναμη που κρύβουν, μού δίνουν μαθήματα ζωής. Φέτος διδάσκω χορό σ΄ενα κοριτσάκι 3,5 χρονών με κινητικά προβλήματα και κάθε λεπτό στο μάθημα μαζί της έχει μεγάλη αξία για μένα και για αυτήν.

¬Πώς ξεκίνησες το χορό;

Ξεκίνησα από πολύ μικρή ηλικία.  Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα πάντα να χορεύω. Ήμουν ένα υπερκινητικό παιδί.  Γι’ αυτό η μητέρα μου με έγραψε σε σχολή με παραδοσιακούς χορούς και στην πορεία στο μπαλέτο. H συνάντηση μου με την πρώτη μου δασκάλα, την Lana Pappas, μια περίφημη πρίμα μπαλαρίνα που χόρευε στην Όπερα του Σίδνεϊ, ήταν καθοριστική. Την θαύμαζα. Ήταν μια στιγμή μαγική. Παρόλο που υπήρξε αυταρχική δεν μπορούσα παρά να την παρακολουθώ σε κάθε της κίνηση. Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά, από εκείνη την ηλικία κατάλαβα, πως αυτό που θα με έκανε ευτυχισμένη θα ήταν μία μέρα να γίνω δασκάλα κλασικού χορού. Έκτοτε, θυμάμαι να είμαι πάντα σε μια αίθουσα. Θυμάμαι επίσης την υπέροχη δασκάλα μου Λία Αποστολοπούλου που με βοήθησε να δώσω εξετάσεις. Δεν μπορούσα με τίποτα να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς το χορό. Στ΄αλήθεια, είμαι πολύ περήφανη που κατάφερα να κάνω το επάγγελμα που αγαπάω.

¬Ποιες είναι οι τρεις πιο σημαντικές συμβουλές που δίνεις στις μπαλαρίνες σου;

Να ειναι ταπεινές, να έχουν σεβασμό και να συνεργάζονται με όλους.

¬Ποιο σύστημα κλασικού μπαλέτου διδάσκεται στη σχολή σου;

Στη Σχολή διδάσκουμε το ρωσικό σύστημα Vaganova, το οποίο συνδυάζει τα καλύτερα στοιχεία της γαλλικής και της ιταλικής σχολής. Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σύστημα έχει σχεδιαστεί από την ρωσικής καταγωγής χορεύτρια και παιδαγωγό Agrippina Vaganova, για να γυμνάζει ολόκληρο το σώμα, σε κάθε κίνηση. Ίδια προσοχή δίνεται στο πάνω μέρος του σώματος όσο και στο κάτω. Η Vaganova πίστευε ότι αυτή η προσέγγιση αυξάνει τη συνείδηση ​​του σώματος, δημιουργώντας έτσι μια αρμονία κινήσεων καθώς και μεγαλύτερη ποικιλία έκφρασης.

[Η Μάρθα Καραλή είναι πιστοποιημένη Pilates και Υοgα Instructor όπου και διδάσκει σε παιδιά και ενήλικες Pilates, Aerial Yoga & Reformer Pilates.]

¬Διδάσκεις πολλά διαφορετικά είδη χορού. Χρειάζεται να έχει κάποιος ξανακάνει μαθήματα για να μπορέσει να παρακολουθήσει κάποιο από αυτά ή ακόμη και τα πιο εναλλακτικά όπως yoga ή Pilates;

Όχι βέβαια. Το μόνο που χρειάζεται είναι η επιθυμία και θέληση! Κι αν υπάρχει αυτός ο συνδυασμός τότε μπορείς να δοκιμάσεις και άλλα είδη χορού όπως μοντέρνο, σύγχρονο, jazz, hip hop, λάτιν ή τις πιο εναλλακτικές μορφές γυμναστικής όπως το yoga, reformer PILATES και Kangoo boots.

Η Σχολή Χορού ¨Μάρθα Χ. Καραλή¨ λειτουργεί από το 2004, είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών, με ηχομόνωση, ακουστική και χώρους άνετους και λειτουργικούς.

Στα social media μπορείτε να την ακολουθείτε εδώ: Σχολή Χορού Μάρθα Χ. Καραλή | Facebook & Σχολή Χορού Μάρθα Χ. Καραλή (@karalimartha)