Το έθιμο του μπακαλιάρου και η ιστορία του πίσω από την παράδοση
Η παράδοση επιβάλλει να πρωταγωνιστεί στο οικογενειακό τραπέζι την 25η Μαρτίου, μπακαλιάρος σκορδαλιά σε όλες του εκδοχές, αν και εμείς παραμένουμε πιστή στην κλασική συνταγή. Αλλά γιατί τρώμε το συγκεκριμένο φαγητό αυτή την ημέρα; Και πόσα γνωρίζουμε για το βιογραφικό του μπακαλιάρου;
[Το έθιμο του μπακαλιάρου]
Παραδοσιακό έδεσμα της ημέρας του Ευαγγελισμού, η οποία έχει πια διττή σημασία για τον Ελληνισμό, καθώς συμπίπτει από το 1838 με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821, είναι ο μπακαλιάρος και μάλιστα συνοδεία της γνωστής σκορδαλιάς.
Η εξήγηση για την γευστική αυτή συνήθεια είναι αρκετά απλή κι έχει να κάνει κυρίως με την αδυναμία των κατοίκων της ενδοχώρας να προμηθεύονται άμεσα και οικονομικά φρέσκο ψάρι. Παρά το ότι ο μπακαλιάρος δεν είναι ένα «ελληνικό» ψάρι, καθώς απαντάται κυρίως στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού, το γεγονός ότι γίνεται παστός τον καθιστά ένα τρόφιμο φθηνό κι εύκολο στη συντήρηση.
Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και καθιερώθηκε άμεσα ως το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου, καθώς με εξαίρεση τα νησιά μας, το φρέσκο ψάρι αποτελούσε πολυτέλεια για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος, που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση, αποτέλεσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση, έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.
Στον “γρίπο” θα βρούμε βακαλάο Ισλανδίας:
Ο υγράλατος βακαλάος Ισλανδίας ή μπακαλιάρος Ισλανδίας ψαρεύεται στον βορειοανατολικό Ατλαντικό ωκεανό με παραγάδι. Το πάστωμα γίνεται ενώ το ψάρι είναι ακόμη φρέσκο και έτσι διατηρεί την τρυφερή υφή της σάρκας του.
[Η ιστορία του μπακαλιάρου]
Οι ρίζες του γνωστού σε όλους μας μπακαλιάρου ξεκινούν πολύ πριν ανακηρυχτεί στη χώρα μας ως «εθνικό φαγητό» για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Η ιστορία του μπακαλιάρου ξεκινά με θρύλους από την εποχή των Βίκινγκς, οι οποίοι κυνηγώντας τους μπακαλιάρους, έφτασαν στην άλλη άκρη της θάλασσας και ανακάλυψαν τυχαία το Νέο Κόσμο.
Στη συνέχεια, εμφανίστηκαν οι Βάσκοι Ψαράδες, οι οποίοι το Μεσαίωνα εμπορευματοποίησαν τον μπακαλιάρο και τον πάστωσαν. Με το πάστωμα πέτυχαν να εξασφαλίσουν τροφή για τα μακρινά τους ταξίδια, αλλά και να έχουν στα χέρια τους ένα προϊόν με μεγάλη διάρκεια ζωής.
Στην Ελλάδα, ο μπακαλιάρος έφτασε όταν έμποροι της Πελοποννήσου αντάλλαζαν μεγάλες ποσότητες παστού μπακαλιάρου με σταφίδες!
